Lịch sử hình thành bộ ISO 9000

9/26/2012 8:54:20 AM

 Năm 1955 Uỷ ban Đảm bảo chất lượng của Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương – NATO (AC/250), (Dự án Apolo của NASA, máy bay Concorde của Anh – Mỹ, tàu vượt Đại dương của Anh – Mỹ, tàu vượt Đại dương của Nữ hoàng Elizabeth II,…

 Năm 1969

-  Tiêu chuẩn quốc phòng MoD 05 (Anh), MIL STD 9858 (Mỹ)

-  Thừa nhận lẫn nhau về các hệ thống đảm bảo chất lượng của những người thầu phụ thuộc các thành viên NATO ( AQAP – Allied Quality Assurance Procedures).
 

Năm 1972

-   Các tiêu chuẩn quốc phòng của Anh, DEFSTAN 05 – 21, 24, 26, 29 (Defence stangars) tiến hành xem xét hệ thống Quản lý chất lượng của những người thầu phụ trước khi ký kết hợp đồng. Các thành viên NATO cũng làm như vậy.

-  Viện tiêu chuẩn Anh ban hành BS 4778 – Thuật ngữ đảm bảo chất lượng và BS 4891 – Hướng dẫn Đảm bảo chất lượng.    

Năm 1979

BS 5750 (Tiền thân của ISO 9000)

Phần 1, 2 và 3 : Cạnh tranh với các tiêu chuẩn quốc phòng

Phần 4, 5 và 6 : Hướng dẫn kiểm tra, đánh giá

 Năm 1987

Công bố tiêu chuẩn ISO 9000

 Năm 1994

Soát xét lần 01, chỉnh lý lại Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 (gồm 24 tiêu chuẩn khác nhau)

 Năm 2000

Soát xét lần 02, ban hành ngày 15/12/2000

. Năm 2008

Soát xét lần 03, ban hành ngày 15/11/2008 .

   để được tư vấn và cung cấp thông tin về dịch vụ Tư vấn ISO  chuyên nghiệp nhất.

    Giới thiệu ISO 9001:2008

ISO là gì ?

ISO: Là Tổ Chức Quốc Tế Về Tiêu Chuẩn Hóa. (The International Organization for Standardization)

Lịch sử về ISO

-          ISO được thành lập năm 1947

-          Trụ sở tại Geneva

-          Được áp dụng hơn 150 nước

-          Việt Nam là thành viên chính thức từ năm 1977 và

hiện nay đã được bầu vào ban chấp hành ISO

ISO 9000 là gì ?

ISO 9000 là

-       Bộ tiêu chuẩn về quản lý chất lượng

-       Đưa ra các nguyên tắc về quản lý

-       Tập trung vào việc phòng ngừa / cải tiến

-      Chỉ đưa ra các yêu cầu cần đáp ứng

-          Áp dụng cho tất cả các loại hình tổ chức không phân biệt quy mô hay loạI hình sản xuất / dịch vụ

Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 bao gồm

1.     ISO 9000: 2005 Hệ thống quản lý chất lượng - Cơ sở và từ vựng

2.     ISO 9001: 2008 Hệ thống quản lý chất lượng -  Các yêu cầu

3.     ISO 9004: 2000 Hệ thống quản lý chất lượng  - Hướng dẫn cải tiến hiệu quả

4.     ISO 19011: 2002 Hướng dẫn đánh giá hệ thống quản lý chất lượng và môi trường

LỊch sử soát xét các phiên bản của bộ ISO 9000

Tổ chức nào cần xây dựng Hệ Thống Quản Lý Chất Lượng ISO 9001: 2008?

-         Tổ chức muốn khẳng định khả năng cung cấp các sản phẩm một cách ổn định đáp ứng các yêu cầu khách hàng và các yêu cầu chế định thích hợp.

-         Tổ chức muốn nâng cao sự thoả mãn của khách hàng

-         Tổ chức cần cải tiến liên tục kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đạt được các mục tiêu.

-         Tăng lợI nhuận, tăng sản phẩm và giảm sản phẩm hư hỏng, giảm lãng phí

Các yêu cầu cần kiểm soát của tiêu chuẩn ISO 9001: 2008

1- Kiểm soát tài liệu và kiểm soát hồ sơ
Kiểm soát hệ thống tài liệu nội bộ, tài liệu bên ngoài, và dữ liệu của công ty

2- Trách nhiệm của lãnh đạo
- Cam kết của lãnh đạo
- Định hướng bỡi khách hàng
- Thiết lập chính sách chất lượng, và mục tiêu chất lượng cho các phòng ban
- Xác định trách nhiệm quyền hạn cho từng chức danh
- Thiết lập hệ thống trao đổi thông tin nội bộ
- Tiến hành xem xét của lãnh đạo

3- Quản lý nguồn lực
- Cung cấp nguồn lực
- Tuyển dụng
- Đào tạo
- Cơ sở hạ tầng
- Môi trường làm việc

4- Tạo sản phẩm
- Hoạch định sản phẩm
- Xác định các yêu cầu liên quan đến khách hàng
- Kiểm soát thiết kế
- Kiểm soát mua hàng
- Kiểm soát sản xuất và cung cấp dịch vụ
- Kiểm soát thiết bị đo lường

5- Đo lường phân tích và cảI tiến
- Đo lường sự thoả mãn của khách hàng
- Đánh giá nội bộ
- Theo dõi và đo lường các quá trình
- Theo dõi và đo lường sản phẩm
- Kiểm soát sản phẩm không phù hợp
- Phân tích dữ liệu
- Hành động khắc phục
- Hành động phòng ngừa

ISO 9001:2008 là một tiêu chuẩn về hệ thống quản lý chất lượng đang được rất nhiều Doanh nghiệp/tổ chức trên khắp thế giới áp dụng, có hai luồng ý kiến khác nhau về hiệu quả mạng lại của tiêu chuẩn này, một luồng ý kiến cho rằng hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 thực sự có ích cho Doanh nghiệp áp dụng, nhưng cũng có luồng ý kiến cho rằng ISO 9001:2008 không đem lại hiệu quả thậm chí còn làm cho hoạt động của Doanh nghiệp trở nên nặng nề, kém linh hoạt,….

Tuy nhiên có một thực tế rằng tiêu chuẩn ISO 9001 không phải chỉ do một nhóm người nghĩ ra, mà đó là cả một quá trình đúc kết kinh nghiệm của rất nhiều tổ chức trên toàn thế giới. Bài viết này giới thiệu đến Quý vị sơ lược quá trình hình thành tiêu chuẩn ISO 9001:2008, qua đó có thể góp phần giúp Quý vị có nhận định chính xác hơn về tiêu chuẩn này.

Năm 1955, Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương đưa ra các tiêu chuẩn về chất lượng cho tàu APOLO của Nasa, máy bay Concorde của Anh – Pháp….

Năm 1956, Bộ Quốc Phòng Mỹ  thiết lập hệ thống MIL - Q9858, nó được thiết kế như là một chương trình quản trị chất lượng.

Năm 1968, NATO chấp nhận MIL-Q9858 (Allied Quality Assurance Publiacation 1- AQAP-1).

Năm 1969, Anh, Pháp thừa nhận lẫn nhau về tiêu chuẩn quốc phòng với các hệ thống đảm bảo chất lượng của người thầu phụ thuộc vào các thành viên của NATO.

Năm 1970, Bộ Quốc Phòng Liên Hợp Anh chấp nhận những điều khoản của AQAP-1, trong chương trình quản trị tiêu chuẩn quốc phòng, DEF/STAN 05-8.

Năm 1972, Viện tiêu chuẩn Anh (Briitish Standards Institute-BSI) ban hành BS 4891 – Hướng dẫn đảm bảo chất lượng.

Năm 1979, Viện Tiêu Chuẩn Anh đã phát triển BS4891 thành BS5750, hệ thống tiêu chuẩn chất lượng quản trị đầu tiên trong thương mại. Đây chính là tiền thân của ISO 9001 sau này.

Năm 1987, tổ chức quốc tế về tiêu chuẩn hóa (ISO) chấp nhận hầu hết các yêu cầu trong tiêu chuẩn BS5750, và dựa vào đó để ban hành bộ tiêu chuẩn ISO 9000, bộ tiêu chuẩn ISO 9000 được xem là những tài liệu tương đương như nhau trong áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng quản trị, bộ tiêu chuẩn này bao gồm:

----- ISO 9001:1987 với tên gọi: Mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế/triển khai, sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật (Model for quality assurance in design, development, production, installation and servicing).

----- ISO 9002:1987 với tên gọi: Mô hình đảm bảo chất lượng trong sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật (Model for quality assurance in production, installation and servicing).

----- ISO 9003:1987 với tên gọi: Mô hình đảm bảo chất lượng trong kiểm tra và thử nghiệm cuối cùng (Model for quality assurance in final inspection and test).

Năm 1994, các tiêu chuẩn ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003 được tổ chức ISO sửa đổi, lần sửa đổi này nhấn mạnh vào đảm bảo chất lượng thông qua hành động phòng ngừa, thay vì chỉ kiểm tra sản phẩm cuối cùng và tiếp tục yêu cầu bằng chứng về sự tuân thủ các tài liệu. Thuật ngữ “hệ thống chất lượng” (Quality systems) cũng được đưa vào tên gọi của các tiêu chuẩn để nhấn mạnh ý tưởng đảm bảo chất lượng.

----- ISO 9001:1994 với tên gọi: Hệ thống chất lượng - Mô hình đảm bảo chất lượng trong thiết kế/triển khai, sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật (Quality systems -- Model for quality assurance in design, development, production, installation and servicing).

----- ISO 9002:1994 với tên gọi: Hệ thống chất lượng – mô hình đảm bảo chất lượng trong sản xuất, lắp đặt và dịch vụ kỹ thuật (Quality systems -- Model for quality assurance in production, installation and servicing).

----- ISO 9003:1987 với tên gọi: Hệ thống chất lượng - Mô hình đảm bảo chất lượng trong kiểm tra và thử nghiệm cuối cùng (Quality systems – Model for quality assurance in final inspection and test).

Năm 2000, tổ chức ISO hợp nhất 3 tiêu chuẩn ISO 9001:1994, ISO 9002:1994, ISO 9003:1994 thành một tiêu chuẩn ISO 9001:2000. Doanh nghiệp chỉ áp dụng thủ tục thiết kế và phát triển khi trong thực tế Doanh nghiệp có tham gia thực hiện thiết kế sản phẩm mới. Phiên bản ISO 9001:2000 đã thay đổi tư duy căn bản bằng cách đưa vào khái niệm “quản lý theo quá trình” và xem khái niệm này là trung tâm của tiêu chuẩn. ISO 9001:2000 sử dụng kiểm soát quá trình để theo dõi, đo lường và tối ưu các nhiệm vụ và hoạt động của Doanh nghiệp thay vì kiểm tra sản phẩm cuối cùng. Phiên bản 2000 của ISO 9001 cũng yêu cầu sự tham gia của Lãnh đạo cao nhất, thông qua đó Lãnh đạo cao nhất sẽ tích hợp hệ thống quản lý chất lượng vào các hệ thống kinh doanh hiện tại, tránh trường hợp nhiều hệ thống chồng chéo cùng tồn tại trong một doanh nghiệp. Mong đợi của tổ chức ISO đối với các Doanh nghiệp trong việc tăng cường cải tiến liên tục hệ thống và tăng sự hài lòng của khách hàng thông qua việc theo dõi và đo lường mức độ hài lòng của khách hàng cũng được thể hiện rõ ràng trong phiên bản này.

Bảng tóm tắt lịch sử phát triển bộ tiêu chuẩn ISO 9000

Năm 2008, Tổ chức ISO lại một lần nữa nâng cấp phiên bản của tiêu chuẩn ISO 9001. Đây là phiên bản mới nhất hiện nay có tên gọi đầy đủ là “ISO 9001:2008 Hệ thống quản lý chất lượng – Các yêu cầu”. Không có yêu cầu mới trong tiêu chuẩn ISO 9001 giữa phiên bản 2008 và 2000. Tiêu chuẩn ISO 9001:2008 chỉ làm rõ các yêu cầu không được rõ ràng, dễ gây lầm lẫn của ISO 9001:2000 và có một số thay đổi nhỏ nhằm mục đích cải thiện tính nhất quán với tiêu chuẩn ISO 14001:2004. (Vui lòng tìm đọc bài viết “Sơ lược thay đổi gữa ISO 9001:2008 và ISO 9001:2000” để biết rõ hơn).

Hiện nay bộ Tiêu chuẩn ISO 9000 được áp dụng tại hơn 180 nước trên toàn thế giới. Việt Nam là thành viên chính thức năm 1977. Tại Việt Nam,Tổng Cục Tiêu Chuẩn Đo lường Chất Lượng Việt Nam gọi tắt là STAMEQ (Directorate Management for Standards and Quality) thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ đưa tiêu chuẩn ISO 9000 vào hệ thống tiêu chuẩn của Việt Nam với mã hiệu là TCVN ISO 9001:2008.